در اهمیت نماز و اینکه ستون دین معرفی شده سخنهای بسیار گفتهاند، اما در اینجا تنها در مورد اهمیت نماز اول وقت  و آثار مترتب بر آن سخن میگوییم.

1- برآورده شدن خواسته ها:

حضرت عبدالعظیم حسنی از امام حسن عسکری(ع) روایت می کند که فرمودند: “خداوند متعال با حضرت موسی تکلم کرد، حضرت موسی فرمود:خدای من. کسی که نمازها را در وقتش به جای آورد چه پاداشی دارد؟ خداوند فرمود:حاجت و درخواستش را به او عطا می کنم و بهشتم را برایش مباح می گردانم.”¹ حضرت حجة الاسلام و المسلمین هاشمی نژاد فرمودند : پیرمردی مسن، ماه مبارک رمضان به مسجد لاله زار می آمد. خیلی آدم موفقی بود، همیشه قبل از اذان داخل مسجد بود. به او گفتم: حاج آقا. شما خیلی موفقید، من هر روز که به مسجد می آیم می بینم شما زودتر از ما آمده اید جا بگیرید، او گفت: نه آقا، من هرچه دارم از نماز اول وقت دارم و بعد گفت: من در نوجوانی به مشهد رفتم.

مرحوم حاج شیخ حسن علی نخودکی را پیدا کردم و گفتم: من سه حاجت مهم دارم، دلم می خواهد هر سه تا را خدا در جوانی به من بدهد، یک چیزی یادم بدهید؟ ایشان فرمودند: چی می خواهی؟ گفتم: یکی دلم می خواهد در جوانی به حج مشرف شوم، چون حج در جوانی لذت دیگری دارد. فرمودند: نماز اول وقت به جماعت بخوان. گفتم: دومین حاجتم این است که دلم می خواهد یک همسر خوب خدا به من عنایت کند. فرمودند: نماز اول وقت به جماعت بخوان. و حاجت سومم این است که خدا یک کسب آبرومندی به من عنایت فرماید.

فرمودند:نماز اول وقت به جماعت بخوان. این عملی را که ایشان فرمودند من شروع کردم و در فاصله سه سال هم به حج مشرف شدم، هم زن مؤمنه و صالحه خدا به من داد و هم کسب با آبرو به من عنایت کرد.²

2- برطرف شدن گرفتاری و ناراحتی:

پیامبر اکرم(ص) فرمودند:”بنده ای نیست که به وقت های نماز و جاهای خورشید اهمیت بدهد، مگر این که من سه چیز را برای او ضمانت می کنم: برطرف شدن گرفتاری ها و ناراحتی ها، آسایش و خوشی به هنگام مردن و نجات از آتش.”³

3 – ورود به بهشت و دوری از جهنم:

امام محمد باقر(ع) می فرمایند:”هر کس نماز واجب را در حالی که عارف به حق آن است در وقتش بخواند، به گونه ای که چیزی دیگر را بر آن ترجیح ندهد، خداوند برای وی برائت از جهنم می نویسد که او را عذاب نکند، و کسی که درغیر وقتش به جا آورد در حالی که چیزی دیگر را بر آن ترجیح دهد، خداوند می تواند او را ببخشد یا عذابش کند.⁴

4- در امان بودن از بلاهای آسمانی:

قطب راوندی گوید: پیامبر خدا(ص) فرمود:هنگامی که خداوند از آسمان آفتی بفرستد، سه گروه از آن، در امان می مانند: حاملان قرآن، رعایت کنندگان خورشید یعنی کسانی که وقت های نماز را محافظت می کنند و کسانی که مساجد را آباد می نمایند.”⁵

5- خشنودی خداوند:

امام صادق(ع) می فرمایند: اول وقت، خشنودی خداست و آخر آن، عفو خداست، و عفو نمی باشد مگر از جهت گناه.”⁶  و در مقابل، تأخیر نماز موجب خشم خداست چرا که پیامبر اکرم(ص) به حضرت علی(ع) فرمودند: “نماز را با وضوی کامل و شاداب در وقتش به جای آور که تأخیر انداختن نماز بدون جهت، باعث غضب پروردگار است.”⁷

6- استجابت دعا و بالا رفتن اعمال:

در حدیث است که به هنگام ظهر درهای آسمان گشوده می شود و درهای بهشت باز می گردد و دعا مستجاب می شود ؛پس خوشا به حال کسی که در آن هنگام برای او عمل صالحی بالا رود.⁸ در حدیثی دیگر از حضرت صادق(ع) آمده است که فرمودند:”… بهترین ساعت های شب و روز، وقت های نماز است.” سپس فرمودند:”چون ظهر می شود درهای آسمان گشوده شده و بادها می وزند و خداوند به خلق خود نگاه می کند. هر آینه من بسیار دوست دارم که در آن هنگام، عمل صالحی برای من بالا رود.” آنگاه فرمودند:” برشما باد به دعا کردن بعد از نمازها، چرا که آن مستجاب می شود.”⁹

7- دوری شیطان و تلقین شهادتین:

پیامبر اکرم(ص) فرمودند:”شیطان تازمانی که مؤمن بر نمازهای پنج گانه در وقت آن محافظت کند، پیوسته از او در هراس است؛ پس چون آنها را ضایع نمود بر وی جرأت پیدا کرده و را در گناهان بزرگ می اندازد.”¹⁰ امام صادق(ع) می فرمایند:”ملک الموت در هنگام مردن، شیطان را از محافظ بر نماز دور می کند و شهادت به یگانگی خدا و نبوت پیامبرش را در آن هنگامه بزرگ به او تلقین می نماید.“¹¹ زیاد شدن عمر، مال و اولاد صالح در دنیا،در امان بودن از ترس و هول مرگ در موقع مردن،آسان شدن سؤال نکیر و منکر در قبر، توسعه یافتن قبر، نورانی شدن چهره، دادن نامه عمل به دست راست و آسان گرفتن حساب در محشر، رضایت خداوند، سلام دادن خدا به او و نگاه کردن از روی رحمت به او در هنگام عبور از صراط ¹² و… از دیگر آثار و برکات نماز اول وقت است که در روایات به آن اشاره شده است.

حجةالاسلام انصاری می گوید: امام(ره) در روزهای آخر عمرشان می خواستند بخوابند؛ به من فرمودند اگر خوابیدم، اول وقت نماز صدایم بزن، گفتم چشم. دیدم اول وقت شد و امام(ره) خوابیده اند، حیفم آمد صدایشان بزنم؛ عمل جراحی، سرم به دست، گفتم صدایشان نزنم بهتر است.

چنددقیقه ای از اذان گذشت و امام(ره) چشم هایشان را باز کردند، گفتند:وقت شده؟ گفتم:بله فرمودند:چرا صدایم نزدی؟ گفتم:ده دقیقه بیشتر از وقت نگذشته است. گفتند:مگر به شما نگفتم. سپس امام(ره) فرزند خود را صدا زدند و فرمودند: ناراحتم. از اول عمرم تا حالا نمازم را اول وقت خوانده ام، چرا الان باید ده دقیقه تأخیر بیفتد؟”.

1،بحارالانوار، ج82، ص204?

2،داستان هایی از نماز اول وقت، ص 121?

3،سفینه البحار،ج 2، ص 42?

4،وسائل الشیعه، ج 3، ص 81، ح 23و ص 78، ح 1?

5،الصلاة فی الکتاب و السنة، ج 1، ص 329?

6،وسائل الشیعه، ج3، ص 90، ح16?

7،سرمایه سخنوران، ص 306?

8،سفینه البحار، ج2، ص 44?

9،اصول وافی، ج2، ص87?

10و 11،وسائل الشیعه، ج 3، ص 81و 9و 86?

12،حیات عارفانه فرزانگان، ص 10( به نقل از ثمرات،ص 408)

بسیاری از اوقات،آنچه چشم سر می بیند،برخلاف چیزی است که چشم دل مشاهده می کند و آنچه «بصر» مطابق آن قضاوت می کند،«بصیرت» برخلاف آن حکم می کند. در منطق قرآن، ربا،موجب از بین رفتن برکت مال می شود و زندگی ای که بر ربا استوار است سرابی بیش نیست،اما صدقه موجب افزایش روزی و برکت زندگی می باشد.

«یمحق اللّه الربا و یربی الصدقات؛خداوند ربا را نابود می کند و صدقات را افزایش می دهد». (سوره بقره،آیه 276)

زیرا صدقه دادن ـ در واقع ـ معامله با خداست.گیرنده صدقه خداست صدقه دهنده پاداش آن را از خود او دریافت می کند: «ألم یعلموا أن الله هو یقبل التوبه عن عباده و یأخذ الصدقات؛آیا نمی دانستند که فقط خداوند توبه را از بندگانش می پذیرد و صدقات را می گیرد».(سوره توبه،آیه 104)

لذا کسانی که از مال خود انفاق می کنند،در تجارتی شرکت کرده اند که هرگز و هیچگاه زیان و ورشکستگی در آن راه ندارد. در این دیدگاه صدقه،نه تنها کاهش مال نیست و از سرمایه انسان چیزی نمی کاهد،بلکه موجب افزایش سود و اصل سرمایه می شود.

در منابع حدیثی این حدیث آمده است:قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم):

«ما من یوم یصبح العباد فیه إلاّ ملکان ینزلان فیقول أحد هما اللّهم أعط منفقاً خلفاً و یقول الآخر اللّهم أعط ممسکاً تلفاً؛بندگان خدا هیچ شبی را به صبح نمی رسانند مگر اینکه با نازل شدن دو فرشته همراه است،اولی به نفع کسی که بخشنده است می گوید:خدایا عوض ده و دومی به ضرر کسی که ممسک و خسیس است می گوید خدایا زیانش رسان».

 رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) : «التواضع لایزید العبد الا رفعة فتواضعوا یرفعکم الله، و العفو لایزید الا عزا فاعفوا یعزکم الله، والصدقة لاتزید المال الا کثرة فتصدقوا یرحمکم الله » فروتنی جز والایی برای بنده نیفزاید، پس فروتنی کنید، تا خداوند شما را برتری بخشد و گذشت، جز عزت (ارجمندی) نیفزاید پس گذشت کنید تا خداوند شما را عزیز گرداند، و صدقه دادن، جز فراوانی مال نیفزاید، پس صدقه دهید تا خداوند شما را رحمت کند. (مجموعه ورام، ج 1، ص 244)

رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) : «ان الصدقة علی ذی القرابة یضعف اجرها مرتین » پاداش صدقه ای که به نزدیکان و خویشان داده می شود دو برابر است. (کنزالعمال، حدیث 16226)

رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) : «تصدقوا و داووا مرضاکم بالصدقة، فان الصدقة تدفع عن الاعراض والامراض و هی زیادة فی اعمارکم و حسناتکم » . صدقه دهید و بیماران خود را با دادن صدقه درمان کنید، زیرا صدقه پیشامدهای ناگوار و بیماری ها را دور می کند و بر عمر و نیکی های شما می افزاید.

امام علی (علیه السلام) : «تصدقوا باللیل فان صدقة اللیل تطفی ء غضب الرب جل جلاله » شب صدقه دهید، صدقه شبانه غضب خدا را فرو می نشاند. (مواعظ العددیة)

امام علی (علیه السلام) : «انفقوا مما رزقکم الله فان المنفق بمنزلة المجاهد فی سبیل الله فمن ایقن بالخلف جاد و سخت نفسه بالصدقة » از آن چه خدا روزی شما کرده انفاق کنید که انفاق کننده مثل مجاهد در راه خداست. هر که بداند خدا عوض می دهد، سخاوتمندانه می بخشد. (مواعظ العددیه)

امام علی (علیه السلام) : «استنزلوا الرزق بالصدقة » با دادن صدقه روزی را فرود آورید. (کلمات قصار، 137)

امام علی (علیه السلام) : «الصدقة جنة عظیمة من النار للمؤمن، و وقایة للکافر من ان یتلف ماله، یعجل له الخلف و یدفع عنه البلایا و ماله فی الآخرة من نصیب.» صدقه سپر بزرگی است برای مؤمن در برابر آتش و برای کافر مانع اتلاف مال است، در دنیا عوض می گیرد، مانع بلاست و در آخرت بهره ای ندارد. (مواعظ العددیة)

امام علی (علیه السلام) : «و صدقة السر فانها تکفر الخطیئة و صدقة العلانیة، فانها تدفع میتة السوء» صدقه دادن نهانی گناه را پاک و صدقه دادن آشکار مرگ بد را باز دارد. (نهج البلاغه، خطبه 110)

امام سجاد (علیه السلام) : «و حق الصدقة ان تعلم انها ذخرک عند ربک عزوجل و ودیعتک التی لاتحتاج الی الاشهاد علیها فاذا علمت ذلک کنت بما تستودعه سرا اوثق منک بما تستودعه علانیة و تعلم انها تدفع البلایا و الاسقام عنک فی الدنیا و تدفع عنک النار فی الآخرة » حق صدقه این است که بدانی ذخیره و امانتی است که به خدا می سپاری و نیازی به شاهد و گواه ندارد. اگر این حقیقت را دریافتی به صدقه پنهانی مطمئن تر خواهی شد تا صدقه علنی و می فهمی که در دنیا بلاها و بیماری ها را دفع می کند و در آخرت جلوگیر آتش است. (تحف العقول)

امام صادق (علیه السلام) : «صدقة یحبها الله: اصلاح بین الناس اذا تفاسدوا و تقارب بینهم اذا تباعدوا.» صدقه ای که خداوند آن را دوست می دارد، اصلاح میان مردم است، به هنگام راه یافتن فساد به میان ایشان، و نزدیک کردن آنها به یکدیگر است زمانی که از هم دوری گزیده اند. (کافی، ج 2، ص 209)

تمثیل

هـر کـه کـارد گـردد انـبارش تهی لـیـک انـدر مـزرعـه بـاشـد بهـی : یعنی هر کس که بذر افشانی کند مسلماً انبار دانه اش خالی می شود ولی مزرعه و کشتزارش رو به رشد می نهد و محصول زیادی به بار می آورد.

و آنکه در انبار ماند و صـرفه کـرد اشپش و موش و حوادث هایش خورد : و آن کس که بذر و دانه را در انبار نگه داشت و اندوخته کرد.موش حوادث و شپش روزگار آن دانه ها را می خورد و می پوساند و تباه می کند.

بر همین اساس در نصایح پیشوایان دین،توصیه شده است که وقتی از کاهش رزق خود نگرانید،صدقه دهید تا روزی شما زیاد شود.قال علی(علیه السلام):«إذا أملقتم فتاجروا الله بالصدقة؛ هنگامی که به تنگدستی دچار شوید،بوسیله صدقه با خداوند تجارت کنید»

روی عن الصادق علیه السلام قال:

«یَعِیشُ النَّاسُ بِإِحْسَانِهِمْ اَکْثَرَ مِمَّا یَعِیشُونَ بِاَعْمَارِهِمْ وَ یَمُوتُونَ بِذُنُوبِهِمْ اَکْثَرَ مِمَّا یَمُوتُونَ بِآجَالِهِمْ.» (بحارالانوار ج5 ص 140)

قبل از این‏که روایت را معنا کنم، مطلبی را تذکر می‏دهم. در معارفمان داریم: هر عملی که از ما صادر می‏شود، اثر وضعی دارد برای انسان. ولو اینکه خود انسان هم نفهمد.

برایتان مثالی می‏زنم: اگر شما یک مایعی که در ظرفی است و خیال کردی آب است و تشنه بودی و خوردی و بعد معلوم شد  آب نبود بلکه خمر و مشروب الکلی بود، دانستن و ندانستن تو روی این اثری ندارد و مست می‏شوی؛ این مستی را اثر وضعی می‏گویند. چه بدانی، چه ندانی، این خوراک، این اثر را دارد. البتّه احکام شرعی بحث دیگری است و چون نمی‏دانستی جهنّم ندارد. این مطلب ‏را گفتم تا بدانید اثر وضعی یعنی چه؟

هر عملی که در این عالم انجام می‏دهیم، اثر وضعی دارد و روی عمر ما اثر می گذارد، مهم این است. یک سنخ اعمال روی عمر انسان اثر می‏گذارند. چطور؟ این سنخ اعمال تقدیرهای عمر، که خدا تقدیر فرموده را تغییر می‏دهند. این‏ حرف‏ها بسیار مهم‏اند. در روایات داریم که یک سنخ از اعمال، موجب طول عمر می‌شوند. پای منبرها شنیده‏اید دیگر. حالا من می‏خواهم کامل برایتان توضیح دهم. مثلاً فرض کنید صله رحم مستحب است، روایات می‏گویند: طول عمر می‏آورد. اگر عمر من مشخّص است، طول عمر یعنی چه؟ معلوم می‌شود، با عمل خودم تغییر می‏کند. می‏توانم با یک سنخ اعمال طولانی‏اش کنم و از آن طرف می‏توانم کوتاهش کنم. چگونه؟ مثال می‌زنم. در روایات داریم، نعوذ بالله، «زِنا» موت فُجأه می‌آورد. بسیاری از سکته ها به خاطر چیست؟

حالا می‏روم سراغ روایت. «یَعِیشُ النَّاسُ بِإِحْسَانِهِمْ اَکْثَرَ مِمَّا یَعِیشُونَ بِاَعْمَارِهِمْ»، طول عمر زندگی مردم به سبب اثر وضعی احسان‏ها و نیکوکاری‏هایی که می‏کنند، بیشتر است از طول زندگی آن‏ها به اعمار؛ یعنی مقدّراتشان در عمر. «وَ یَمُوتُونَ بِذُنُوبِهِمْ اَکْثَرَ مِمَّا یَمُوتُونَ بِآجَالِهِمْ»، از آن‏ طرف مرگ انسان‏ها به سبب گناهانشان بیشتر است از مرگ آن‏ها به سبب مقدّراتشان.

یعنی زندگی‏هایی که در دنیا به سبب عمل نیک می‏شود و مرگ‏هایی را که به سبب عمل زشت و گناه به وجود می‏آیند، بیشترند از آن چیزی که از نظر عمر برایت مقدّر شده است.

دیگر امیدوارم بترسید از این‏که گناه عمرتان را کوتاه کند از آن‏طرف، امیدوار شوید که اطاعت و احسان، عمرتان را طولانی کند. ان‏شاء‏الله که مطلب معلوم شده باشد.

ما در اینترنت با دو اصطلاح Online و Offline روبه رو هستیم، هنگامی که شما به اینترنت متصل هستید اصطلاحاً به شما می گویند Online و هنگامی که به اینترنت متصل نمی باشید به شما می گویند Offline هستید. ولی چگونه می توان در حالت Offline بدون اینکه به اینترنت متصل بود از آن استفاده کرد؟ برای رسیدن به جواب این سؤال با ما همراه شوید.

نکته: یکی از پیش پا افتاده ترین کارهایی که شما می توانید در حالت Offline انجام دهید تایپ و ویرایش نامه هایی است که می خواهید Email نمایید.

بررسی صفحات وب یکی از روشهایی که شما برای بررسی صفحات وب در حالت Offline می توانید انجام دهید ذخیره سازی آنها در حالت Online و مطالعه در حالت Offline است. ولی آیا باید هر بار که به اینترنت متصل می شویم صفحات مربوطه را، برای دسترسی به اطلاعات به روز، مجدداً ذخیره نماییم؟ برای به روز کردن صفحات لازم نیست که شما هر بار آنها را ذخیره کنید، مرورگر Internet Explorer امکانات مناسبی را در اختیار شما قرار می دهد تا در هر بار اتصال به اینترنت، عمل به روزسازی به صورت اتوماتیک انجام پذیرد.

برای این کار ابتدا سایت مورد نظرتان را فعال نموده و از منوی Favorite گزینه Add to Favorites را برای باز شدن کادر محاوره ای Add Favorite انتخاب کنید.

گزینه Make Available Offline را در پنجره باز شده انتخاب کرده و کلید OK را انتخاب نمایید.

بعد از چند لحظه عمل download صفحه وب مورد نظر برای استفاده در حالت Offline به پایان می رسد. حالا شما می توانید اینترنت را قطع کرده و به بررسی صفحه وب بدون هیچ استرسی بپردازید. برای این منظور در حالت Offline مرورگر خود را باز کرده و در کادر محاوره ای Conect گزینه WorkOffline و یا کلید Cancel را انتخاب نمایید.

? چگونه صفحات download شده را به صورت مداوم به روز نماییم؟

بعد از اینکه صفحات مورد نظرتان را download کرده و به صورت Offline بررسی نمودید، به سادگی می توانید این صفحات را به روز نمایید، به این عمل Synchronize گفته می شود.

برای به روز سازی در حالت Online گزینه Synchronize را از منوی Tools انتخاب کنید تا کادر محاوره ای Items to Synchronize بازگردد. در پنجره فوق کلید Synchronize را کلیک کنید تا کلیه صفحه های download شده به روز گردند. شما می توانید اسامی این سایتها را در لیست پنجره فوق مشاهده نمایید.

چگونگی اعمال تنظیمات دقیق بر نحوه به روز رسانی صفحات وب یکی از تنظیماتی که شما می توانید در اعمال فرایند به روز سازی صفحات وب download شده انجام دهید تنظیم یک زمان بندی خاص برای به روز سازی است. این زمان بندی می تواند به صورت کلی برای همه صفحات download شده باشد و یا بر روی یک صفحه خاص اعمال گردد.

برای این منظور در کادر محاوره ای Iteme to Synchronize بر روی کلید Setup کلیک کنید و یک برنامه زمان بندی روزانه، هفتگی و یا ماهانه را به صورت کلی برای تمام صفحات download شده تنظیم نمایید.

ولی اگر می خواهید برای یک سایت برنامه زمانبندی خاصی، برای به روزسازی تنظیم نمایید، سایت مربوطه را در پنجره Item to Synchtronize انتخاب کرده و بر روی کلید Propeties کلیک کنید تا کادر محاوره ای My Current Home Page Properties در روی صفحه نمایش ظاهر گردد.

در کادر محاوره ای فوق بر روی download کلیک کرده تا تنظیمات مربوط به آن در روی صفحه نمایش ظاهر شود. در قسمت download Pages شما می توانید تعداد صفحات لینک شده به صفحه download شده را مشخص کنید.

نکته: اعداد وارد شده در قسمت Download Pages تأثیر زیادی در تعداد صفحات لینک دارد. در صورتی که مثلاً عدد 2 را در کادر مربوطه وارد کنید کلیه صفحات لینک شده به صفحه download شده نیز انتقال می یابند و در صورتی که عدد 3 را وارد کنید کلیه صفحات متصل به صفحات لینک شده به صفحه اصلی نیز download می شود.

? ارسال و دریافت Emailها به صورت Offline

یکی از بهترین استفاده هایی که شما می توانید از قابلیت Offline نمایید ارسال و دریافت Email است. برای این کار دو روش را به شما معرفی می نماییم.

اولین راه پیشنهادی باز کردن برنامه Outlook Express در حالت Offline و انتخاب گزینه Options برای باز شدن کادر محاوره ای Options است. در کادر محاوره ای ظاهر شده بر روی عنوان Send کلیک کنید و گزینه Send Messages Immediately را فعال سازید. حالا با خیال راحت متن نامه خود را در برنامه 0utlook Express به صورت Offline تایپ کرده و بر روی کلید Send کلیک کنید.

کلیه Emailهای نوشته شما در یک مرحله (در زمان اتصال به اینترنت) به آدرسهای مورد نظر شما ارسال می گردد.

دومین راه پیشنهادی فکر می کنیم بهتر باشد در این روش نیز شما با کادر محاوره ای Options شروع به کار می نمایید با این تفاوت که به جای انتخاب عنوان Send بر روی عنوان Connection کلیک کرده و گزینه Hang Up After Sending and Receiving را فعال سازید.

این روش بزرگترین مزیتش این است که هنگام دریافت Email به اینترنت متصل می شوید و بعد از دریافت، ارتباط اینترنتی قطع می گردد و کلیه Emailها در یک مرحله اتصال ارسال می گردند."

هنر چیست؟ جواب این پرسش همواره به عنوان یکی از مجهولات در قرون گذشته ودر بین متفکران گوناگون باعث شده تا افرادی با طرز تفکر های ضدو نقیض سعی به تبیین آن برآیند. گرچه امروزه به هر کس بگوییم هنرراتعریف کن در پاسخ تعریف های مشابه و صد البته سطحی از هنر خواهیم شنید اما به راستی هنر چیست ؟

اگر هنر را بافته ای از مشاهده وتفکر بنامیم آنگاه به این نکته می رسیم که این راز آفرینش در روان انسان به امانت گذاشته شده تا او به درستی جانشین خالق خود باشد. در واقع اثر هنری مخلوق خالقی خلاق و شاهدی اندیشمند است که بدون شک ریشه های این خلاقیت را باید در آنچه نادیدنی است به جستجو نشست. در این میان هنرمند نیز صاحب مقام والایی می شود و برای هنرمند همین بس که او را جانشین خالقش نامیدیم وهنر را نوعی هدیه الهی به او می دانیم که با درکی عمیق ازاتفاقات و اشیای دور وبرش و سپس تبیینی هنری به بهترین نحو، به وظیفه وتکلیف خود عمل می کند. اما، مگر هنرمند هم مکلف به انجام تکلیف است؟

در جواب این سوال به پشتوانه صدها سال هنر اسلامی ودینی می گوییم بله، هنرمند باید خود را به اصل وحقیقتی متعهد و مقید بداند. ذهن پرسشگر از اینجا به این شک می رسد که مگر هنر هم ملزومات دارد مگر نه اینکه هنر زاییده تخیل واحساسات آدمی است وتعهد یعنی محصور ماندن درمحیطی بسته پس چگونه می توان این دو را گرد هم آورد ! درپاسخ به این پرسش، پرسشی می آوریم وآن اینکه مگر هنرمند، موجودی ورای انسانها است یعنی هر کس هنرمند نامیده شد بنا به آزادی خیال اجازه مطرح کردن ونشان دادن هر چیزی را در هر سطح و منزلتی دارد و از تعلقات انسانی و اخلاقی خلاص می شود واضح است که هنرمند قبل از اینکه به آن ادراک وتبیین هنری برسد انسانی است مخلوق خالق خود واین حقیقتی است که هنرمند خود را باید متعهد به آن بداند. تعهدی هم در برابر شیوه ونوع روایت، وهم در قبال موضوع و مضمون اثر خویش. اگر معتقدیم که انسان هنرمند در قبال جهان واشیای پیرامون خود مسوولیت دارد ناگزیریم بپذیریم که پیش از همه وبلکه بیش از همه درمقابل سایر انسانها مسوول است و به سبب این تعهد دیگر حق ندارد قالبی نازل را برای اثر هنری خود برگزیند. تعهد دیگر همانطور که پیشتر آمد در قبال مضمون وروح اثر است، آیا به حکم هنرمندبودن وصاحب ذوق هنری حق داریم هر مضمونی را به خورد مخاطب خود بدهیم؟ !

اصلا این انسان که می گوییم، کدام انسان است انسان ضعیف النفس، شهوت ران، افسرده، هیجان زده، ترسو و. . .

آیا به راستی هنر یعنی اینکه عده ای را جهت ترسیدن، خندیدن و یا شهوت راندن به دور هم جمع کنیم؟ پس در این میان نیازهای فطری بشر را کدام ذوق هنری پاسخ می گوید؟ بار دیگر این سوال را مطرح می کنیم که آزادی خیال یعنی چه؟ اصلا این آزادی، آزادی از چیست؟ آیا هنرمند حق دارد توهمات وتصورات مالیخولیایی ذهن پریشان ومشوش خود را نقش دهد وجلوی دوربین ببرد؟ بال وپر دهد ودر میان خطوط کتاب آورد؟ وباز آیا هر منقطع از وحی ای که تکنیک های هنری را می داند حق دارد یاس های نفسانی خود را به جامعه تزریق کند؟ واگر حق دارد پس بحث فضیلت و اخلاق چه می شود؟ اگر پذیرفتیم که هنرمند قبل از هنرمندی انسان است پس چگونه او را از حیطه اخلاق وحکمت و فضیلت جدا کنیم؟

گرچه درجامعه ای که هر دیوانه ای را هنرمند می نامند و هر معلوم الحالی را هنرمندتر ناگزیر به این معنی می رسیم که شاید هنرمندان (بخوانید دیوانه ها) به حکمت واخلاق نیازی ندارند و فقط به بیان احساسات مالیخولیایی خود متعهداند، آنان حتی به وجود خویش نیز متعهد نیستند. از دوران خردسالی به هر کودک می آموزند: اول فکر کن بعد سخن بگو! می خواهم بدانم هنرمند امروز آیا هرگز ازخود نمی پرسید این که می خواهم بگویم اصلا ارزش بیان کردن دارد؟!

? سینما هزار حرف نگفته

بنا نداشتم دراین مجال به سینمای ایران اشاره کنم - به بهانه وجود برخی کارگردانان و فیلم سازان متعهد به خود اجازه ندادم که از لفظ سینمای آبگوشتی استفاده نمایم- اما برخوردهای روزانه با مخاطبانی که دانسته و ندانسته پای فیلم های منحرف وآبگوشتی سینماها می نشینند و آنچنان مغروق پرده نقره ای در ظلمات سینما می شوند که گویی هیپنوتیزم شده وبا ریسمان نامریی جذابیت به پرده سینما بسته شده اند وآن هنگام خلاص می شوند که لامپ های سینما یکی یکی روشن می شوند ودرهای خروجی مملو ازمفتونان عالم سینما است مرا بر آن داشت که به صورت محدود به بیان انحرافات متعدد آن از منظر ذهن کوته اندیش خود بپردازم.

سالها پیش زمانی که فیلم های قیصر،گنج قارون - وسریال هایی چون دایی جان ناپلیون- و امثالهم عنوان فیلمفارسی وسینمای آبگوشتی برای سینمای ایران به ارمغان آورد شاید اصلا کسی به ذات واصالت سینما که همان ذات واصالت تکنیک غرب است فکر نمی کرد. با وقوع انقلاب وبحث انقلاب فرهنگی در دانشگاهها کم کم اندیشه های ناب در بحث هنر وعلی الخصوص سینما نمودار شد که شاید مهمترین و برجسته ترین آنها شهید آوینی باشد. گرچه در تفکر اسلامی بحث هنر وهنرمند چیزی جدا از دستورات و تعالیم و آموزه های دینی نیست ومی توان تعاریفی از هنر متعهد را درتفکرات ناب شهید مطهری وبعضا شهید بهشتی وخود حضرت امام (ره) پیدا کرد اما سیدمرتضی آوینی به سبب فعالیت در عرصه سینما و تلویزیون و به طور کلی هنر اسلامی پر آوازه تر است ومرز ما نیز برای هنر متعهد و غیر متعهد نقدا اندیشه ها و تفکرات اوست.

پس از دهه 60 وبا ساخت آثاری رده پایین در سینمای ایران این صنعت پا به دهه هفتاد گذاشت. گر چه با وقوع جنگ تحمیلی فرصتی نادر در اختیار فیلم سازان ایرانی قرار گرفت که هنر اسلامی را به نمایش بگذارند اما به جز چند فیلم انگشت شمار دراواخر دهه 60 دیگر آثار تولیدی نه تنها چنگی به دل نزد که حتی بسیاری از ارزشهای رزمندگان ودستاوردهای جنگ را زیر سوال برد. اما دهه 70 با ساخت آثاری درخشان، متفکرانه ومتعهدانه آغاز شد.

فیلم از کرخه تا راین ساخته ابراهیم حاتمی کیا حکایت از رویکردی جدید درعرصه سینما دارد که یکی دو سال بعد با ساخت آثاری دیگر از این کارگردان ودیگر کارگردانان در عرصه های اجتماعی وخانوادگی همچون بچه های آسمان ساخته تحسین برانگیز مجید مجیدی وساخته هایی از مرحوم رسول ملا قلی پور ادامه یافت. از سال 76 به بعد اما نزولی چشمگیر در ساخت آثاری سینمایی و کلا هنری شاهد بودیم. دلیل این نزول را فقط دریک کلمه می توان خلاصه کرد و آن آزادی است.

همان آزادی که پیشتر از آن به عنوان اسارت انسان در بند هوای نفسانی نام بردیم. گرچه در دهه 80 با ساخت آثاری همچون خیلی دور خیلی نزدیک رضا میرکریمی و یک تکه نان کمال تبریزی جرقه هایی جهت برون رفت از آن دوره زده شد اما همچنان سینمای ما و بعضا تمامی عرصه های هنری در بند نفسانیات شیطانی وتصورات مالیخولیایی سازندگان وپدید آورندگان آن است.

گالری ها و کارگاه های هنرهای زیبای ما آنقدر سرد و خاموش است که گویی اصلا هیچ تفکر سیالی نقش دهنده آثار آنها نبوده است و نیاز است که آن - به اصطلاح- هنرمند خود، تک تک آفریده هایش را شرح دهد!آیا اینچنین دیگر می توان از آن آثار لذت برد ! !حال شما بگویید آیا این تصورات، تصوراتی است که گیشه را فتح می کند یا ذهن جستجوگر فطرت های پاک را ؟!

آنچه امروزه مخاطبان را به سالن های تاریک سینما می کشاند در واقع همان میل او به ارضای نیازهای شهوانی وجسمانی اوست. در واقع سینماها غفلتکده هایی هستند که درآنها فیلم ساز با هوشیاری وهنرمندی تمام اختیار را از انسان گرفته و عنان او را به دست می گیرد وتاجایی پیش می رود که با نفی عقل واختیار مخاطب وایجاد تعلیق روانی، او را تسلیم خود کرده ودر حقیقت بنده خود می سازد.

? راه نجاتی هم هست

شاید یگانه راه نجات در این باشد که سعی کنیم طرحی نو دراندازیم واین همان هنر متعهد است. مبرهن است که وقتی سخن از هنر به میان می آید همه عوالم هفت گانه هنر را شامل می شود.

نخستین گام در طراحی این راه وروش شناخت اصول فکری و پایه های تکنیکی سینما است. سینما به مثابه یک صنعت امروزه چه بخواهیم و چه نخواهیم بیرون از ذهن ما وجود دارد، ومقبولیت آن در آنجاست که به خوبی به تامین نیازهای حیوانی بشر می پردازد ودر این میان کسانی راه نجات را یافته اند که اهل ولایت خداوند اند، آنها که خویش را از اسارت به تعلقات دنیوی رهانیده اند.

جذابیت، بی چون وچرا بهترین ابزار فیلم جهت جذب مخاطب است. حال آنکه این جذابیت ها دنیوی وحیله های سینمایی است. بشر امروز مضطرب وبی قرار است این اضطراب وبی قراری دوایی جز بازگشت به حقیقت ویکتا پرستی خالق عالم ندارد باقی راهها هر چه پر طمطراق تر باشد سرابی متعفن بیش نیست. راه نجات در این نیست که جذابیت را کنار بگذاریم که اگر چنین پنداریم راه را اشتباه رفته ایم. می توان ازاین جذابیت ها طوری بهره برد که نهایت آن، نه ازخودبیخودی مخاطب،که رسیدن به معانی و ارزش های بزرگ انسانی و اسلامی باشد.

هنرمند همانگونه که گفتیم هم مشاهده می کند وهم تفکر. در واقع چشم به ماورا می گشاید عالم خیال هنرمند هم می تواند عوالم دنیوی و هم می تواند خزاین غیب باشد، پس چه بهتر که هنرمند چشم دل را به عالم سراسر مظاهر و آیات ملکوتی باز کند و آن حقایق ملکوتی را با درک هنری خود به بهترین نحو ممکن تبیین کند. هنرمند رازدار این خزاین است و زبان او زبان تمثیل، پس باید رمز و راز حقایق متعالی وقدسی را درجهان بنمایاند.

? هنر متعهد

نکته پایانی اینکه هرمعنای مجردی امکان تصویرشدن ندارد اگر هم داشته باشد با ترجمه ساده لفظ به تصویر ممکن نمی شود. کار تصویرگر تمثیل بخشیدن به حقایق نورانی وملکوتی است واین همان هنر دینی ومتعهد است.

هنر دینی آن هنری است که معارف همه ادیان وبیش از همه دین مبین اسلام را نشر داده، و بیان کند که چه جان های پاکی درراه اثبات حقانیت این حقایق نثار شده است. لزومی ندارد که با واژگان دینی هنر دینی به وجود آوریم هنری که عدالت، مهرورزی وایثار و. . . را درجامعه به نمایش بگذارد ولو اینکه هیچ آیه وحدیثی در آن ذکر نشده باشد هنر دینی است.

آن چیزی که درهنر متعهد و فراتر از آن هنر دینی مورد توجه است این است که این هنر درخدمت شهوت وخشونت وابتذال و استحاله هویت انسان وجامعه قرار نگیرد در این راستا پرداختن به معارف ودستاوردهای عمیق انقلاب اسلامی شاید مهمترین وظیفه هنرمندان مسلمان باشد.

بدون شک با تکامل نسل بشر و دستیابی او به جهان با تکیه بر تجربیات و زمان و علم وی در سایه عقل، بالنتیجه وی را در مسیری هدایت می کند که ابداعاتی را برای زندگی آرامتر و راحتتر انجام دهد، گویی عقل وی با سیطره بر دنیای مدرنیته می خواهد جهان را به تسخیر خود درآورد، قوانین ابزاری است در دست وی که ابداعاتش را در مسیر منظم هدایت کند، می دانیم که در جهان امروزی گرایش به اقتصاد از نظر همگان پوشیده نیست انسان دارای دو بعد در اجتماع است بعد مادی وی که بیشتر به انسان تسلط دارد او را به ناخواه در مسیری می اندازد که برای آن مسیر قدرت و حاکمیت قانون در روابط آن بایستی حکمفرما باشد بالیقین چک هم نوعی وسیله پرداخت بود که انسان سالیان سال است از آن استفاده می کند وسیله مطمین و یا در برخی موارد غیرمطمین به کمک انسان می آید و سندی که وسیله پرداخت را سهل می سازد حال بدون شک ما در این مقاله به بررسی چک و تعاریف و انواع آن و آشنایی با جرایم آن خواهیم پرداخت که امید است مورد استفاده قرار گیرد.

? چک Cheque

در لغت: ( شیک، صکّ ، الحواله المصرفیه به زبان عربی ) در فارسی مطلق سند است چنانچه در اشعار ابن یمین و خاقانی در این باب اشاره ای نیز بدان گردیده

نوشت قاضی تقدیر بر صحیفه دهر امارت همه روی زمین به نام توچک

تا چک عافیت از حاکم جان بستانید خط بیزاری آسایش و خور باز دهید

در اصطلاح: در اصطلاحات عصر ما سند خاصی است از اسناد بازرگانی که به موجب آن، صادرکننده چک، پولی را که نزد دیگری دارد تمام یا بخشی را به سود خود یا ثالث مسترد می دارد . چک سند عادی تجاری در برخی موارد با رعایت اصول آن قابل صدور اجراییه است. خط و قباله را هم در ایران قدیم چک می خواندند ( دیوان معزّی ) چنین گفته اند که سکه نیز از لغت چک، نحت شده است. صدور چک اماره مدیون بودن است.

? اقسام چک

1) چک بحواله کرد

چکی است که نام گیرنده در آن ذکر نشده باشد و او می توان در بانک آن را امضا کرده و وجه آن را بستاند و یا به دیگری انتقال دهد

2) چک بسته Cheque barre

چکی است که روی آن دو خط کشیده شده باشد؛ و بانک دیگری می تواند آن را دریافت کند و به کسان متفرقه پرداخت نمی گردد

3) چک بی محل

( تجارت، جزا) چکی است که صادرکننده آن پول یا اعتبار نزد محال علیه چک نداشته باشد. اگر پس از تاریخ صدور چک وجه آن را بردارد یا کمتر از مبلغ چک محل داشته باشد باز هم آن چک بی محل به شمار می رود کشیدن چک بی محل اگر چنانچه دارای عناصر جرم غش باشد از نظر اسلامی جرم است.

آنچه که در قانون صدور چک مصوب 16/4/1355 با اصلاحات بعدی برای مرتکبین بزه صدور چک بلامحل پیش بینی گردیده تقریباً به نوعی در مقام اثبات آن به چک روز غیرممکن است چراکه بیشتر قانون تا آنجاییکه بایستی به ضمانت اجرای آن می اندیشیده به فکر کم کردن مراجعین برای سیستم دادگستری بود و یا شاید بانکها از انجام وظایف قانونی در رابطه با صدور چک مقصر هستند در موارد زیر طبق ماده 7 قانون صدور چک بزهکار صدور چک بلامحل به مجازات های زیر محکوم خواهد گردید:

الف) چنانچه مبلغ مندرج در متن چک کمتر از ده میلیون ریال ( 10000000) باشد به حبس تا حداکثر شش ماه محکوم خواهد شد.

ب) چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از ده میلیون ریال ( 10000000)ریال تا پنجاه میلیون ( 50000000) ریال باشد از 6 ماه تا یکسال حبس محکوم خواهد شد.

ج) چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از پنجاه میلیون ( 50000000) ریال بیشتر باشد به حبس از یکسال تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم خواهد شد و در صورتیکه صادرکننده چک اقدام به اصدار چک های بلامحل نموده باشد مجموع مبالغ مندرج در متون چک ها ملاک عمل خواهد بود

4) چک پرداختی Cancelled cheque

چکی است که بانک وجه آن را به ذینفع پرداخته باشد.

5) چک تضمین شده

چکی است که یک بانک آن را ظهرنویسی کند. به این ترتیب اداء وجه چک را تضمین کرده است.

6) چک در وجه حامل

چکی است که در آن نوشته می شود در وجه حامل ( به حامل چک ) بپردازید نام کس معین در آن نوشته نمی شود و هرکس آن را به بانک ارایه و امضاء کند مستحق وصول وجه چک است.

7) چک سفید

چکی است که صادرکننده آن را امضاء می کند بدون ذکر وجه چک؛ در واقع مصداق مفهوم کلی سفید مهر است.

8) چک نقد شده

به معنی چک پرداختی است

9) چک نویس

یعنی سند نویس، محرّر سند، سردفتر کنونی هم چک نویس است. خاقانی گیود:

مشتری چک نویس قدر تو بس که سعادت، سجل آن چک تست

10) چک وعده دار

چکی است که صادرکننده به محال علیه چک، دستور اداء وجه را در رأس موعدی معین بدهد . مفهوم چک بر آن صادق است.

? نکات مهم قانونی چک:

? چک

1) چک بر 4 قسم است: چک عادی، تایید شده، تضمین شده و مسافرتی

2) چک چه به عهده بانک های داخل کشور باشد یا شعب بانک ایرانی در خارج از کشور در حکم سند لازم الاجرا است.

3) دارنده چک می تواند در صورت برگشت چک و عدم پرداخت طبق قوانین و آیین نامه های مربوط به اجرای ثبت اسناد رسمی وجه چک یا باقی مانده آن را وصول کند.

4) دارنده چک می تواند محکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت کلیه خسارات و هزینه ها اعم از اینکه قبل از صدور حکم یا بعد از آن باشد از دادگاه تقاضا کند این دادخواست باید به دادگاه صادرکننده حکم تقدیم شود.

5) کلیه خسارات و هزینه های وارده شامل خسارت تاخیر تادیه است بر اساس نرخ تورم که توسط بانک مرکزی اعلام می شود، قابل مطالبه است و این خسارت هزینه های دادرسی و حق الوکاله را هم در بر می گیرد.

6) چک فقط در تاریخ مندرج یا پس از آن قابل وصول خواهد بود.

7) صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در آن، معادل مبلغ مذکور در بانک محال علیه وجه نقد داشته و نباید تمام یا قسمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده به صورتی از بانک خارج یا دستور عدم پرداخت دهد.

8) چک نباید به صورتی تنظیم شود که به عللی مثل عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی در متن چک یا اختلاف در مندرجات آن و امثال آن بانک از پرداخت وجه خودداری کند.

9) هرگاه وجه چک به علل بالا پرداخت نشود بانک مکلف است در برگ مخصوصی مشخصات چک هویت و نشانی کامل صادرکننده را در آن ذکر کند و علل عدم پرداخت را صراحتاً ذکر کند ( فقدان موجودی ) و آن را به دارنده چک تسلیم کند و بانک مکلف است نسخه دوم این برگ را به آخرین نشانی صاحب حساب ارسال کند.

10) اگر که مبلغ موجود در نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد بانک به تقاضای دارنده مکلف است مبلغ موجود را تسلیم کند و در این صورت چک نسبت به مبلغ پرداخت نشده بی محل محسوب می شود و بانک گواهی تقدیم می کند.

مجازات صدور چک بی محل

1) اگر مبلغ کمتر از یک میلیون تومان ( 10 میلیون ریال ) باشد مجازات حبس حداکثر شش ماه خواهد بود.

2) اگر مبلغ از یک تا 5 میلیون تومان باشد حبس شش ماه تا یکسال خواهد بود.

3) اگر مبلغ بیش از 5 میلیون تومان باشد مجازات یک سال تا دو سال حبس و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال خواهد بود.

4) در صورتی که صادرکننده اقدام به صدور چک های بلامحل نموده باشد مجموع مبالغ مندرج در چک ها ملاک خواهد بود.

5) دارنده، کسی است که چک در وجه او صادر گردیده یا پشت نویسی شده یا حامل چک در مورد چک های حامل یا قایم مقام قانونی آنهاست. منظور از دارنده چک کسی است که برای اولین بار چک را به حساب برده ( و به نامش برگشت می خورد ).

6) کسی که چک پس از برگشت به او منتقل می شود حق شکایت کیفری ندارد مگر انتقال قهری باشد ( ارث رسیده ).

7) اگر دارنده چک بخواهد چک را بوسیله شخصی دیگر به نمایندگی از طرف خود وصل کند و و حق شکایت کیفری او در صورت بی محل بودن چک محفوظ باشد باید هویت و نشانی خود را با تصریح نمایندگید در ظهر چک قید کند در این صورت گواهی عدم پرداخت به نام او صادر می شود و حق شکایت کیفری دارد.

8) هرگاه بعد از شکایت کیفری، شاکی چک را به دیگری انتقال دهد یا حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو دیگری واگذار نماید، تعقیب کیفری موقوف می شود.

9) هرگاه قبل از صدور حکم قطعی، شاکی گذشت کند یا متهم وجه چک و خسارت تاخیر تادیه را نقداً به دارنده آن پرداخت کند یا موجبات پرداخت چک و خسارت مذکور را فراهم کند یا در صندوق دادگستری یا اجرای ثبت تودیع نماید، مرجع رسیدگی قرار موقوفی تعقیب صادر می کند.

10) این مجازات ها شامل مواردی که ثابت شود چک یا چک ها بابت معاملات نامشروع یا ربوی صادر شده نمی باشد.

11) چک های صادره در ایران عهده بانک های واقع در خارج از کشور مشمول این ماده است.

12) در صورتی که صادرکننده چک قبل از تاریخ شکایت کیفری وجه چک را نقداً به دارنده آن پرداخت کند یا با موافقت شاکی خصوصی ترتیبی برای پرداخت آن بدهد یا موجبات پرداخت آن را فراهم کند قابل تعقیب نیست.

? ماده 10 قانون صدور چک

1) هرکس با علم به بسته بودن حساب بانکی خود مبادرت به صدور چک نماید عمل وی در حکم صدور چک بلامحل خواهد بود و به حداکثر مجازات ماده 7 ( دو سال ) محکوم می شود. این مجازات غیرقابل تعلیق است.

2) جرایم مذکور در این قانون بدون شکایت دارنده چک قابل تعقیب نیست.

3) در صورتی که دارنده چک تا شش ماه از تاریخ صدور برای وصول وجه آن به بانک مراجعه نکرد یا ظرف شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت شکایت نکرد دیگر حق شکایت کیفری نخواهد داشت.

4) اگر بعد از صدور حکم قطعی، شاکی گذشت کند یا محکوم علیه به ترتیب بالا موجبات پرداخت وجه چک را فراهم کند اجرای حکم موقوف می شود.

5) محکوم علیه ملزم به پرداخت مبلغی معادل یک سوم جزای نقدی مقرر در حکم به نفع دولت خواهد بود.

نکته) در موارد زیر صادرکننده چک قابل تعقیب کیفری نیست:

الف) سفید امضا( چنانچه چک بدون تاریخ داده شود هرگونه اضافه کردن تاریخ بدان ازطرف غیر از صاحب حساب جدا از جنبه حقوقی قابل شکایت کیفری از طرف صاحب حساب بر علیه ملصق تاریخ به عنوان سوء استفاده از سفید مهر و امضاء قابل شکایت کیفری است.

ب) هرگاه در متن چک وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.

ج) چک تضمینی

د) هرگاه خلاف موارد قبل بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرط یا بابت تضین انجام معامله یا تعهدی بوده است.

ه) هرگاه ثابت شود چک بدون تاریخ بوده یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.

6) صادرکننده چک یا ذینفع یا قایم مقام قانونی آنها می تواند با تصریح به اینکه چک بر اثر کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرایم دیگر تحصیل شده به بانک به طور کتبی دستور عدم پرداخت بدهد و اگر دارنده چک آن را به بانک ارایه کرد گواهی عدم پرداخت را به دارنده با ذکر علت تسلیم می کنند.

7) دستوردهنده مکلف است پس از اعلام به بانک، شکایت خود را به مرجع قضایی تسلیم و حداکثر ظرف مدت یک هفته گواهی تقدیم شکایت خود را به بانک تسلیم کند. پس از انقضای یک هفته بانک از محل موجودی به تقاضای دارنده وجه چک را پرداخت می کند.

8) دارنده چک نیز می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت داده شکایت کند و هرگاه خلاف ادعایی که موجب عدم پرداخت شده ثابت گردد دستوردهنده علاوه بر مجازات ماده 7 کلیه خسارات را باید بپردازد.

9) پرداخت چک های تضمین شده و مسافرتی را نمی توان متوقف نمود مگر آنکه بانک صادرکننده نسبت به آن ادعای جعل نماید.

10) رسیدگی به کلیه شکایات و دعاوی حقوقی و جزایی چک چه در دادگاه و چه در دادسرا فوری و خارج از نوبت خواهد بود.

11) وجود چک در دست صادرکننده دلیل پرداخت وجه چک و انصراف از شکایت شاکی است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.

نکته)طبق قانون سابق برای اینکه صادرکننده در فاصله بین صدور حکم و رسیدگی بازداشت نشود تنها قرار تامینی که دادگاه می توانست از او اخذ کند وجه الضمان نقدی یا ضمانت نامه بانکی معتبر معادل مبلغ چک بود اما طبق قانون جدید دادگاه می تواند یکی از قرارهای تامین کفالت یا وثیقه اعم از وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی یا مال منقول یا غیرمنقول را اخذ کند.