یکی از مسائل مطرح در باب کرسی های آزاد اندیشی، درک شاکله و روح حاکم بر آن می باشد، به این معنی که کرسی آزاد اندیشی چه می باشد و چه نمی باشد؟

پس از طرح صریح مطالبه رهبری مبنی بر تشکیل کرسی های آزاد اندیشی در سال های اخیر، یک جنب و جوش جدی در بین دانشجویان و اساتید و طلاب حزب اللهی به وجود آمد که بر این مطالبه رخت تحقق بپوشند، اما آنچه در این بین به چشم می خورد اجرای کرسی های آزاد اندیشی در قالب تریبون آزاد، مناظره، سخنرانی، پرسش و پاسخ، کارگاه آموزشی و ... بود در حالی که کرسی های آزاد اندیشی غیر از اینها می باشد چرا که اینگونه برنامه ها توسط تشکل ها و مجموعه های دانشجویی سال های سال است که برگزار می گردد، با این وجود رهبر انقلاب کرسی های آزاد اندیشی را مطالبه می نمایند؛ بر همین اساس متوجه می شویم که کرسی های آزاد اندیشی، تریبون آزاد، مناظره، سخنرانی، پرسش و پاسخ، کارگاه آموزشی و ... نیست.

اما کرسی های آزاد اندیشی چه می باشد و تفاوت کرسی های آزاد اندیشی با قالب های مرسوم چیست؟

در این مجال می خواهیم مختصری در این رابطه بیندیشیم و ببینیم که کرسی های آزاد اندیشی در ظاهر و باطن چه خصوصیاتی دارند که آنها را متمایز می کند:

1-حاکمیت روح آزاد اندیشی 

اولین و مهمترین شاخصه تمایز کرسی های آزاد اندیشی حاکمیت روح آزاد اندیشی در این برنامه است. کرسی آزاد اندیشی به معنی واقعی بستری است که چه شرکت کنندگان در کرسی و چه مجریان کرسی و چه مخاطبین فرصتی می یابند که در مورد موضوع آزادانه و بدون هیچ گونه وابستگی و جمود فکری بیندیشند؛ این در حالی است که در برنامه های مشابه این فرصت غالبا ایجاد نمی گردد که هیچ یک از اقشار متاثر از برنامه آزادانه ذهن و فکر و اندیشه خود را به کار اندازند و با غور در موضوع، اندیشه مورد نظر خود را برگزینند.

2-مجریان در عرض سایرین قرار می گیرند 

از دیگر شاخصه های کرسی های آزاد اندیشی این است که مجریان برگزاری خود را بالاتر و حق تر از دیگران نمی دانند و نظر مجریان برگزاری کرسی به عنوان یک نظر در کنار سایر نظرات مطرح می گردد و باز این مخاطبین هستند که نظر صحیح را که به نظرشان می رسد را برمی گزینند؛ در حالی در سایر برنامه ها هدف مجری این است که نظری که خود دارد و احساس می کند که نظرش حق است را در قالب برگزاری برنامه به سایرین منتقل کند و صرفا یک رابطه یکطرفه انتقال مفهوم برقرار می گردد و دیگر فرصت ارائه نظر و حتی فکر کردن داده نمی شود، بلکه در واقع ارائه نظر با هدف مجری در تناقض است چرا که وی قصد دارد که مطلبی را به مخاطب القا کند ولی با فرصت دادن به دیگران جهت ارائه نظرات ممکن است نقض غرض روی دهد.

3-سخن مخالف با شرح صدر شنیده می شود 

یکی دیگر از ویژگی های کرسی های آزاد اندیشی این است که اگر نظر مخالفی وجود داشته باشد نه تنها این نظر مخالف با سرکوب مواجه نمی شود و صاحب نظر مخالف با مجازات مواجه نمی گردد بلکه با آغوش باز از این نظر مخالف استقبال می گردد، در واقع قوام کرسی های آزاد اندیشی به وجود این نظر های مخالف می باشد.

در حالی که برگزاری برنامه در قالب های مذکور تاحدودی با سرکوب نظر مخالف گره خورده است و اگر شخصی در اینگونه مراسم نظر مخالفی را بیان دارد به خصوص اینکه این نظر مخالف، مخالفتی با حاکمیت یا سیاست حاکم بر مجموعه ای که در آن مجموعه کرسی برگزار می گردد باشد، با قاطعیت با وی برخورد می شود و فرد مورد مواخذه قرار خواهد گرفت.

4-منطق و اخلاق

آخرین شاخصه ای که به نظر می رسد کرسی های آزاد اندیشی را متفاوت می نماید، وجود منطق و استدلال در آن می باشد و کرسی های آزاد اندیشی در باطن با ولنگاری در فکر و بیان و شالوده شکنی مخالفت می نماید.

اگر روح منطق و اخلاق حاکم نباشد اصلا آزاد اندیشی متحقق نمی گردد، چرا که در فضای هرج و مرج و بی استدلالی امکان نخواهد داشت که فرصتی برای اندیشیدن فراهم گردد و تمام نظرات موجود به گوش مخاطبین برسد.

 به معنای دیگر کرسی آزاد اندیشی در دل خود از یک طرف با تحجر و جمود و سرکوب نظر مخالف مقابله می کند و از طرفی با بی بند و باری در اندیشه و گفتار مخالف است در حالی که سایر قالب ها عمدتا به یکی از این دو شیوه گرایش دارد.